کد مطلب:298638 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:112
محل دفن
پس از گذشتن چهارده قرن از رحلت فاطمه (ع) هنوز به طور تحقیق كسی نمی داند قبر آن بانوی مظلومه كجاست؟ و این خود برای شیعیان و ارادتمندان خاندان عصمت مصیبتی غم انگیز است كه گاهی یكی دو بار یا بیشتر توفیق زیارت مدینه ی طیبه- در طول عمر- نصیبشان شده یا می شود ولی نمی دانند قبر فاطمه را در كجا زیارت كنند، تا سلام و درودی بر سر تربت آن حضرت نثار نمایند. [1] .
و این هم به خاطر همان وصیتی بود كه فاطمه كرد تا قبرش مخفی و پنهان باشد و
گرنه ممكن بود بعدها به وسیله ی فرزندان معصوم آن حضرت محل آن شناخته و معلوم گردد چنانكه قبر شوهرش علی (ع) نیز سالها مخفی بود و بعدها آشكار گردید، و به هر صورت مرحوم ابن شهر آشوب گوید: قبر فاطمه در بقیع است، و نیز گفته اند: در خانه ی آن حضرت او را دفن كردند، و قول دیگر هم آن است كه قبر فاطمه (ع) بین قبر رسول خدا (ص) و منبر آن حضرت قرار دارد. [2] .
و از شیخ طوسی (ره) نقل كرده كه فرموده است: آنچه در میان نقلها صحیحتر به نظر می رسد آن است كه فاطمه (ع) را در خانه اش دفن كردند، و یا در روضه ی رسول خدا (ص) و سپس می گوید: این گفتار را حدیثی كه از پیغمبر (ص) نقل شده تایید می كند كه فرمود:
«ان بین قبری و منبری روضه من ریاض الجنه»
(همانا میان قبر و منبر من باغی است از باغهای بهشت.)
و احمد بن محمد بن ابی نصر از حضرت ابی الحسن (ع) روایت كرده كه فرمود: فاطمه (ع) را در خانه اش دفن كردند، و چون بنی امیه مسجد را توسعه دادند جزء مسجد قرار گرفت [3] .
در حدیثی كه مرحوم مجلسی از برخی كتابهای مناقب قدیمه از ابن عباس روایت كرده ماجرای وصیت و رحلت فاطمه (ع) را بتفصیل نقل می كند تا به ماجرای دفن كه می رسد می گوید: هنگامی كه خواستند فاطمه (ع) را دفن كنند از نقطه ای از بقیع آوازی شنیده شد كه گفت: او را بدینجا بیاورید كه خاكش از اینجا برداشته شده، و چون جنازه را بدانجا آوردند قبری آماده در آنجا بود و او را در همانجا دفن كردند و روی آن را با زمین مساوی قرار دادند. [4] .
و از كتاب عیون المعجزات منسوب به سید مرتضی (ره) نقل كرده كه گوید: فاطمه (ع) را در بقیع دفن كردند، و چهل صورت قبر ساختند تا كسی محل قبر حقیقی را نداند [5] و از مرحوم علی بن عیسی اربلی نیز نقل كرده كه او نیز گفته است: آن
حضرت را در بقیع دفن كردند [6] ولی خود مجلسی (ره) عقیده دارد كه آن حضرت را در خانه ی خودش دفن كردند [7] ، چنانكه از ابن بابویه نیز همین نظریه نقل شده [8] ، ولی مرحوم علی بن عیسی اربلی پس از نقل ابن بابویه گوید: ظاهر و مشهور از آنچه از مردم نقل شده و ارباب تواریخ گفته اند همانست كه فاطمه (ع) را در بقیع دفن كردند.
نگارنده گوید: به نظر می رسد كه همین قول آخر كه محل دفن، قبرستان بقیع بوده صحیحتر از اقوال دیگر باشد خصوصا با توجه به روایاتی كه امیرالمومنین (ع) برای مخفی ماندن قبر صورت قبرهای دیگری نیز درست كرد، و حتی در نقل سید مرتضی و دیگران بود كه چهل صورت قبر بدین منظور ساخت، و دنبال آن نیز آمده كه چون روز دیگر آمدند و خواستند قبر را بشكافند امیرالمومنین (ع) با حال غضب آمد و آنها را از این كار بازداشت به شرحی كه می آید، و در روایت علل الشرایع نیز كه پیش از این گذشت چنان بود كه علی (ع) دستور داد برای روشن كردن كوچه های مدینه یا روی جهات دیگر چند شاخه ی خرما را آتش كردند و جلوی جنازه ببرند... ولی باز هم به طور قطع نمی توان در این باره سخنی بر زبان آورد، والله اعلم.
[1] در يكي از سفرها كه نگارنده به مدينه طيبه مشرف شدم روزي در نزديكي قبرستان بقيع به يكي از دوستان دوران طلبگي و تحصيلي برخوردم كه سالها بود ايشان را نديده بودم، پس از سلام و يك احوالپرسي خيلي مختصر و كوتاه با حالي منقلب و متاثر كننده به من گفت: فلاني قبر مادرتان كجاست؟ تا به زيارت آنجا برويم؟ و به دنبال آن اشك از ديدگانش جاري شد، و نگارنده را نيز متاثر و گريان كرده و بدون خداحافظي مرا به حال خود گذارده و رفت.
[2] مناقب، ج 3، ص 357.
[3] مناقب، ج 3، ص 365.
[4] بحارالانوار، ج 43، ص 215.
[5] بحارالانوار، ج 43، ص 212.
[6] بحارالانوار، ج 43، ص 187.
[7] بحارالانوار، ج 43، ص 188.
[8] بحارالانوار، ج 43، ص 187.